Basından Erzurum Büyük Şehir Belediyesi İbrahim Erkal Sanat Merkezi’nde haftada salı ve perşembe günleri Vedat Refayeli yönetiminde Karikatür Atölyesi’nde karikatür çizim dersinin verildiğini öğrendim. Çok yakın tanımadığım için telefon numarasını bir gazeteci dostumdan aldım.
Vedat Bey’e telefon ederek bu derse katılmak istediğimi ifade ettim. Buyurun hocam şeref verirsiniz, dedi. Bu ders, salgın nedeniyle internet üzerinden saat 14’de başlayıp 15’de biten canlı yayın çizim dersiydi. Derste kimseler yoktu, sadece misafir olarak ben vardım.
Derse 14.Ocak Perşembe günü belirtilen saate katıldım. Katılmamın nedeni Erzurum’da böyle bir değerli bir sanatı yaşatan insanı yakinen tanımak ve teşekkür etmekti.
Vedat Bey dersini işlerken, Milli Eğitim Müdürlüğü’yle pilot seçilen okullarda karikatür üzerine çalışmalar yaparak öğrencilere sevdirmek için anlaştıklarını, ancak salgın dolayısıyla ertelendiğini ders arasında ifade etti.
Bir anda şöyle bir geriye dönüp çizgi romanlar üzerine düşündüm.
Amerikan Hollywood filmlerinin ülkemizi istila etmesinden önce Teksas ve Tommiks gibi çizgi romanlarla gençlerimizin zihnini nasıl işgal ettiler. Gözümüzde kovboylar birer kahraman ve kurtarıcıydı. Kahraman silahının her tetiğine bastıkça yüzlerce Kızılderili yerliyi öldürüyordu. 70 milyon Kızılderili’yi öldüren ve ülkesini işgal ve istila eden Avrupalı Beyaz adam kahramandı! Anadolu’nun çorak topraklarında, yamalık elbiseli, kara lastik ayakkabılı yoksul gençler harçlığını bu romanlara vererek kendi kahramanlarından uzaklaştırılıyordu.
Kendi kahramanını okuyacak çizgi romanı mı vardı? Yoktu tabii. Çizgi romanı da ne! Marshall yardımı olarak sadece askeri yardım değil, süt tozu, bir de çizgi romanlar ve filmlerle ülkemiz istila ediliyordu. TRT tek kanaldı. Her pazar günü bir kovboy filmi oynardı. Bizlerin gözünde şerif ve haydutlar Kızılderilileri öldürdükçe üzülmüyorduk. Çünkü Kızılderili’ler fazlalıktılar. Beyin yıkanıyordu. Haber ajanslarında her gün Amerika Birleşik Devletlerle ilgili bir haber geçerdi.
Aslında bugün de çok şey değişmiş değil. Her neyse konumuza geri dönelim.
Çizgi filim deyip geçilmemesi gerekir!
Françis Bacon: “Bilgi Güçtür” der. Ben de bu dersten sonra “Karikatür Güçtür, Kudrettir” dedim.
Vedat Bey kendisinin örnek aldığı karikatürist ustasının Gırgır mizah dergisini çıkaran Bülent Arabacıoğlu olduğunu saygıyla ifade etti. Gırgır Dergisi’nin de bir okul olduğunu belirtti.
Vedat Bey gazeteci olduğu kadar bir karikatürist. 3 yıldır her gün Pusula Gazetesi’nde karikatür çizdiğini söyledi. O arada yeni ve son sayısı çıkmış Fırfırik Mizah Gazetesi’ni hediye etti. Şimdiye dek detaylı ve baştan sona bu gazeteyi incelemiş değildim. Eve gelince detaylı inceledim.
Bir karikatüristte aranan özellikler: Başta iyi çizim yeteneği, yaratıcı ve farklı bakış açısına sahip olma, genel kültür bilgisi, gözlem yeteneği, grafik ve tasarım bilgisi. Bunların hepsinin Vedat Bey’de olduğunu yakinen gördüm. Dahası, Gazete Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü Vedat Bey ve arkadaşları FIRFIRİK adında mizah gazetesi çıkarıyorlar.
Bu gazete, Erzurum’da 18 yıldır, 2021 yılı ilk ayında 362 sayı ile aralıksız “Doğu’nun ve Balkanlar’ın Tek Mizah Gazetesi.” Böyle bir gazeteyi çıkaran insanı ve ekibini tebrik etmek ve o gazeteyi yaşatmak gerekir. Erzurum gazetecilik tarihi açısından şapka çıkarılacak bir çaba. Vedat Bey Erzurum için bir değer ve Erzurum’un gülen yüzü. Okurlara FIRFIRİK’i salık veririm.
Bir kentin mizaha tahammülü o kentin hoş görüsünü ve eleştiriye tahammül gücünü gösterir. Bir de sanırım Vedat Bey’in dili uzun değil fakat mizah gazetesi çıkaracak kadar cesur, kalemi keskin, alçak gönüllü, iyi niyetli ve dost canlısı olması nedeniyle FIRFIRİK kimseyi rahatsız etmiyor. 18 yıldır eğer bir mizah dergisi aralıksız çıkıyorsa, o kentin her türlü siyasi ve sosyal konularını abartılı bir biçimde vererek, düşündüren, güldüren resim ve yazılarla toplumun diline tercüman oluyorsa ve sorunları eleştirel ve tatlı bir çizimle yapıyorsa tebrik ederim. Sanatçının boğazı sıkılmamalıdır.
Vedat Bey’e Karikatür Atölyesi açarak yeni karikatüristler yetiştirmesi için imkân sağlayan Erzurum Büyükşehir Belediye’sini de kutlarım.