ESKİ BELEDİYE BİNASI
Gelelim bugünkü SGK binasının bulunduğu yere. Bu binanın yerinde eski belediye binası vardı. Çok güzel bir binaydı. Hemen yanında iki gözlü fayton damı bulunuyordu. Atlar bir göze, faytonlar bir göze çekilirdi.
Hükümet konağının önünde bayram kutlamaları yapılırdı. Yoncalık’tan başlayarak aşağı doğru kortej olurdu. Hükümet binası ile Belediye binası arasına Zafer Takı kurulurdu. Belediyede çalışan Refik Usta, bu takı ahşaptan yapardı. Işıklandırılması, çiçeklerle süslenmesi çok mükemmel olurdu. Vatandaşlar akşamları özellikle bu 'Zafer Takı'nı görmeye gelirdi. Çocuklar altından geçmek için can atardı.
Fayton deyip geçmeyelim. Belediye birçok ihtiyaçlarını bu faytonlarla görürdü. Çöpler at arabalarıyla toplanırdı. Uzun Yusuf ve at arabası bu konuda çok meşhurdu.
Uzun Yususf, Gazeteci Macit Gürbüz'e verdiği röportajda o günleri şöyle anlatıyor:
'' Ben 99 At arabası, 99 İşçi 99 attan oluşan devasa temizlik ekibinin sorumlusuydum. Çöp arabaları özel bir mekanizma ile çalışırdı. Atın girdiği bölümün iki yanında iki kol vardı. O kollardaki demiri çıkardığımızda tıpkı damperli kamyon gibi araba arkaya yatar bizde çöpleri boşaltır yeni sefere çıkardık. İki At’da Belediye başkanının vardı. Faytonuna koşardık. Yani makam atlarıydı. Birde Belediye Başkanına ait eski bir FORD taksi vardı. İttirerek çalıştırırdık. Ona kıllı Ford derdik. Anlayacağınız 99 at, birde kıllı Ford, tekmili 100 araçtan oluşan bir filomuz vardı.''
Şimdiki gibi taksiler ne arardı. Erzurum’da belli başlı kişilerde taksi vardı. Mesela Dere Mahalleli Asri Otelin sahibi Ferit Dalkılıç’ta, Numune Hastahanesi Müdürü Kemal Hatunoğlu’nda, inşaatçı Mehmet Şengel’de, Lale Pastanesi’nin yanında duran ve onların akrabası olan Cemil Bey'de...
Eski Hükümet konağının üst tarafında Hürmet Taksi ve daha yukarıda çerezcinin yanında Huzur Taksi diye iki durak vardı. Dadaş Sineması'nın her iki tarafında taksi durakları oluştu. Bazen de aralarında kavga ederlerdi. Otomobilleri olan İsmail ve Zihni kardeşler, Ayı Halis ve Necmi Keskin orada dururdu.
Daha sonra şehir kalabalıklaşınca bazı kavşaklarda Belediye Zabıtaları trafiği el, kol hareketleri ve düdükleriyle yönlendirmeye başladı. Sonradan zabıtaların yerini trafik polisleri aldı. Üzerinde şemsiye olan yuvarlak kapalı yerlerden trafiği yönlendirirlerdi. Bu kavşaklar şunlardı.
1-Tebriz Kapı Kavşağı.
2-Hükümet Konağı Kavşağı
3-Dadaş Sineması'ndan Mumcu Caddesi'ne inen kavşak
4-Kasımpaşa Kavşağı (Taş Mağazaların altı)
Dönelim Belediye binasına... Fayton damının yanında Kız Meslek Lisesi vardı. Kız meslk Lisesi, şimdi ki binasına taşınınca belediye başkanı Hilmi Nalbantoğlu burasını ‘’Belediye Konservatuarı’’ yaptı. Konservatuarın başına da Suat Işıklı’yı getirdi. Selahattin Ozan döneminde eski belediye binası yıkılınca bu konservatuar binası da beraber yıkıldı ve böylece konservatuar da kapandı. Aradaki yolun diğer tarafında da ‘’Doğum Evi’’ vardı. Doğum evi sonradan Emniyet Müdürlüğü'ne devredilerek ‘’Toplum Polisi’’ binası oldu.
Az ileride iki katlı ‘Şehir Kulübü’’ binası ve önünde genişçe bir bahçesi vardı. Şehrin bütün ileri gelen adamları, bürokratları burada otururlardı.
Şehir kulübünün yanında o dönemin çok meşhur ''Ebe''si Melek Hanım'ın (Melek Aslan) 2-3 tane evi vardı. Bu evlerin ön tarafı dükkân arka tarafında ise kendileri otururdu. Bu dükkânların biri ,Aziziye Spor Kulübü, biri de Mithat Turgutcan’ın ''Yeni Gün'' ismindeki matbaasıydı. Burada Yeni Erzurum Gazetesi çıkarılırdı. Dükkânlardan biride kunduracı İhsan Kumcular'ın dükkânıydı. Hemen yanında da Ferah Gazoz imalathanesi vardı.
Bu yol dar bir sokakla, Müceldili’ye çıkardı. Oradan az yokuşa çıktın mı Bekir Baltacı’nın iki katlı bir evi vardı. Bekir Baltacı, Balkaya Kömür şirketinin 7 ortağından birisiydi.
Yazarın notu: Eski Belediye binasının yerinde yukarıda gördüğünüz bina yapıldı. Valiliğin yanında yeni belediye binası yapılınca, bu bina SGK ya devredildi. Yakında burasıda yıkılacakmış. Onun için kayıt altına alayım istedim. Özellikle ön cephesindeki Köroğlu barı tasviri ve Mustafa Kemal Atatürk’ün sözü çok önemli:
''Erzurum hemşehriliğini teklif suretiyle hakkımda bu kere izhar buyurulan Asar-ı muhabbet ve samimiyetin müteşekkiriyim. 27-08-1919.'' Devam edecek....