Bu bağlamda, Mustafa Kemal Atatürk’ün Erzurum çalışmaları sırasında mücadelenin seyrini değiştirecek, çok önemli gelişmeler yaşanmıştır. Atatürk’ün askerlik görevinden istifa etmesi, artık sade bir vatandaş olmasına karşın, bağımsızlık sevdalısı yiğit dadaşların onu bağırlarına basmaları ve ardından yürümeleri, daha da önemlisi 9. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir Paşa’nın burada, kolordusu ile emrinde olduğunu beyan etmesi, milletimizin kaderini değiştiren muhteşem tarihi dönüm noktalarından biri olmuştur.
Bundan dolayıdır ki, Gazi Mustafa Kemal Atatürk 1920 yılında yapılan İzmir iktisat kongresinde konuşmasının bir bölümünde “Efendiler, Heyet-i aliyenizin, bugün akt etmiş olduğu Türkiye İktisat Kongresi çok mühimdir, çok tarihidir. Nasıl ki Erzurum Kongresi felaket noktasına gelmiş olan bir milleti kurtarmak hususunda misak-i millînin ve teşkilât-ı esasiye kanununun ilk temel taşlarını tedarik hususunda amil olmuş, müessir olmuş, müteşebbis olmuş ve bundan dolayı tarihimizde, tarih-i millimizde en kıymetli ve yüksek hatırayı ibraz etmiş ise kongreniz dahi milletin ve memleketin hayat ve halas-ı hakikisini temine medar olacak düsturun temel taşlarını ve esaslarını ihzar edip ortaya koymak suretiyle tarihte en büyük namı ve çok kıymetli bir hatırayı ihraz edecektir”. İfadeleriyle, Erzurum kongresinde ülkemiz için alınan en önemli kararları hatırlatma gereği duymuş ve bu kongreden büyük bir övgüyle bahsetmiştir.
Erzurum Kongresi’ nde sadece bu bölgenin değil, aslında milletin kaderini tayin eden kararlar alınmıştır. Zaferin ilk adımı, bağımsızlığın kapısı olan Erzurum Kongresi kararları Türk milletinin azim ve kararlılığının bir örneğini teşkil etmektedir. Türk milletinin tarihi şeref sayfalarından biri olan bu kongreye, Erzurum halkı, büyük bir heyecan ve vatan aşkıyla destek vermiş, hiçbir fedakârlıktan kaçınmamıştır.”