CHP’li Özkan Yalım’ın çalışmasına göre madeni para basımında kullanılan maden maliyetleri de rekor kıran dövizle birlikte fırladı. Öyle ki piyasada en çok kullanılan 50 kuruşun maliyeti dahi 66 kuruş oldu.
Erzurum Post-Enflasyondaki yükseliş ve Türk Lirası'ndaki kayıplara rağmen Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın istediği faiz indirimlerine eylülde başlayan Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB), ekim ayında da beklentilerin ötesinde 200 baz puanla devam etmişti.
CHP Uşak Milletvekili Özkan Yalım, bir çalışma yaparak madeni paraların basımındaki madenlerin fiyatının yükselmesi ile para maliyetinin nasıl yükseldiğini ortaya koydu. Madeni paralarda bakır, nikel ve çinko madenleri kullanılıyor. Dövizdeki artışla birlikte madeni paraların maden değerleri de yükseldi.
1 KURUŞ BASMAK İÇİN 26 KURUŞA İHTİYAÇ VAR
Paralardaki maden değerlerinden yola çıkarak hesaplama yapan Yalım, 1 kuruşun basımında 26 kuruşluk maden kullanıldığını saptadı. Yani 1 kuruş basmak için Merkez Bankası, 26 kuruşluk bakır ve nikel madeni alıyor.
5, 10, 25, 50 kuruşluklar ve 1 TL’lik madeni paralarda ise bakır ve nikele ek olarak çinko da kullanılıyor. Hesaplamaya göre 5 kuruşun maden maliyeti 28 kuruşa, 10 kuruşun maliyeti 31 kuruşa, 25 kuruşun maliyeti 39 kuruşa ve 50 kuruşun maliyeti de 66 kuruşa yükselmiş durumda.
1 TL’nin maden maliyeti ise 79 kuruş olarak hesaplanmış.
Cumhuriyet’ten Sertaç Eş’in haberine göre; tüm araştırmalarına karşın 1 ve 5 kuruş bulmakta zorlandıklarını dile getiren Yalım, şöyle konuştu:
“Madeni paraları eritip içindeki madenleri ayrıştırarak satmak kârlı hale geldi. Bu yüzden Merkez Bankası hükümetin izlediği yanlış politikalar nedeniyle madeni para basımında zarar ediyor. Madeni paraları toplayan hurdacılar da kâra geçiyor. Kuruşları toplayıp erittikleri için piyasada yeterince kuruş bulunmuyor. Ayrıca maden kendiliğinden para olmuyor. Bunun için kurulmuş Darphane var. Orada çalışanlar var, harcanan enerji, personel ve diğer giderler var.”
